این مقاله به صورت خلاصه مدیریت استراتژیک و ضرورت و موانع بکارگیر آن را در سازمان ها، موسسات و مراکز آموزش و پرورش پیش از دبستان مورد بررسی قرار می دهد. تعریف استراتژ و مدیریت استراتژیک، ضرورت استفاده از مدیریت استراتژیک، مزایا مدیریت استراتژیک، فرآیند مدیریت استراتژیک، تحلیل وضعیت، تدوین استراتژ، اجرا استراتژ، ارزیابی استراتژ، موانع و مشکلات طراحی برنامه ها استراتژیک، بررسی موانع اجرا برنامه ها استراتژیک مباحث این مقاله را تشکیل می دهند.

1 - مقدمه

آیا تا به حال از خود پرسیده اید که چرا بعضی از سازمانها، موسسات وشرکت ها بزرگ و موفق در مدت زمان کوتاهی با از دست دادن سهم بزرگی از بازار خود به موقعیتی معمولی و حتی تأسف بار تنزل یافته اند و چرا برخی از سازمان ها، موسسات و شرکت ها کوچک و گمنام به یکباره به جایگاه ها ممتاز در صحنه رقابت
رسیده اند؟ آیا در این مورد فکر کرده اید که چرا برخی از مؤسسات، نوسان ها سیاسی، اقتصاد، اجتماعی را به راحتی تحمل نموده و بر آنها غلبه می کنند و در مقابل برخی از سازمان ها طعم تلخ شکست را چشیده و از ادامه راه باز می مانند؟ و اینکه سازمان ها، مراکز و موسسات پیش از دبستان نیز در این شرایط و موقعیت ها گرفتار می و « استراتژ » شوند؟ به عقیده بسیار از متخصصان پاسخ این گونه سئوالات را باید در مفاهیمی به نام جستجو کرد. « مدیریت استراتژیک »

2 - تعریف مدیریت استراتژیک

تصمیمات و فعالیت ها یکپارچه در جهت توسعه استراتژ ها مؤثر، اجرا و کنترل نتایج آنهاست.

بنابراین مدیریت استراتژیک فعالیت ها مربوط به بررسی، ارزشیابی و انتخاب استراتژ ها، اتخاذ هر گونه تدابیر درون و بیرون سازمانی برا اجرا این استراتژ ها و در نهایت کنترل فعالیت ها انجام شده را در برمی گیرد.

3 - ضرورت استفاده از مدیریت استراتژیک در سازمان ها و مراکز آموزشی و پرورشی پیش از دبستان با نگاهی دقیق به مفهوم مدیریت استراتژیک می توان به ضرورت استفاده از آن پی برد. با توجه به تغییرات محیطی که در حال حاضر شتاب زیاد به خود گرفته است و پیچیده شدن تصمیمات سازمانی در سطوح مختلف مراکز و موسسات پیش از دبستان، لزوم بکارگیر برنامه ا جامع برا مواجهه با این گونه مسائل بیشتر از گذشته ملموس می شود. این برنامه چیز جز برنامه استراتژیک نیست. مدیریت استراتژیک با تکیه بر ذهنیتی پویا، آینده نگر، جامع نگر و اقتضایی راه حل بسیار از مسائل سازمانها امروز است. پایه ها مدیریت استراتژیک بر اساس میزان درکی است که مدیران از شرکت ها رقیب، بازارها، قیمت ها، عرضه کنندگان،توزیع کنندگان، دولت ها، بستانکاران، سهامداران و مشتریانی که وجود دارند قرار دارد و این عوامل تعیین کنندگان موفقیت در دنیا امروز است.

4 - مزایا مدیریت استراتژیک

مدیریت استراتژیک به این نوع مراکز و موسسات این امکان را می دهد که به شیوه ا خلاق و نوآور عمل کند و برا شکل دادن به آینده خود به صورت انفعالی عمل نکند. این شیوه مدیریت باعث می شود که سازمان، موسسه و یا مرکز دارا ابتکار عمل باشد و فعالیت هایش به گونه ا درآید که اعمال نفوذ نماید (نه اینکه تنها در برابر کنش ها، واکنش نشان دهد) و بدین گونه سرنوشت خود را رقم بزند و آینده را تحت کنترل درآورد. از نظر تاریخی، منفعت اصلی مدیریت استراتژیک این بوده است که کمک می کند از مجرا استفاده نمودن از روش منظم تر، معقول تر و منطقی تر راه ها یا گزینه ها استراتژیک را انتخاب نماید و بدین گونه استراتژ ها بهتر را تدوین نماید. تردید نیست که این یکی از منافع اصلی مدیریت استراتژیک است. ولی نتیجه تحقیقات کنونی نشان می دهد که این فرایند می تواند در مدیریت استراتژیک نقش مهم تر ایفا کنند. مدیران و کارکنان از طریق درگیرشدن در این فرایند خود را متعهد به حمایت از سازمان می نمایند. یکی دیگر از مهمترین منافع مدیریت استراتژیک این است که موجب تفاهم و تعهد هر چه بیشتر مدیران و کارکنان می شود. یکی از منافع بزرگ مدیریت استراتژیک این است که موجب فرصتی می شود تا به کارکنان تفویض اختیار شود. تفویض اختیار عملی است که به وسیله آن کارکنان تشویق و ترغیب می شوند در فرایندها تصمیم گیر مشارکت کنند، خلاقیت، نوآور و خیال پرداز را تمرین نمایند و بدین گونه اثر بخشی آنها افزایش خواهد یافت.

5 - فرآیند مدیریت استراتژیک

فرآیند مدیریت استراتژیک را می توان به چهار مرحله تقسیم کرد:

تحلیل وضعیت
تدوین استراتژ
اجرا استراتژ
ارزیابی استراتژ

6 - نتیجه گیر

مدیریت استراتژیک به این نوع مراکز و موسسات این امکان را می دهد که به شیوه ا خلاق و نوآور عمل کند و برا شکل دادن به آینده خود به صورت انفعالی عمل نکند. این شیوه مدیریت باعث می شود که سازمان، موسسه و یا مرکز دارا ابتکار عمل باشد و فعالیت هایش به گونه ا تدوین کند انعطاف پذیر بوده و در صورت نیاز قابل تغییر باشد. تا بتواند در مقابل تهدیدات ناگهانی و تغییر شرایط مقاومت کند.

---

 

رضا محمد بابائی (کارشناس ارشد جامعه شناسی- مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی)