پدیده جرم  و پیشگیری از جرم  از مهمترين مفاهیم در حوزه هاي علوم اجتماعی است. که با پيشرفت هاي بشر در علوم مختلف، همگام با دگرگوني هاي جوامع از قبيل صنعتي شدن، توسعه شهرنشيني، تغييرات فرهنگي، تغيير در سبک زندگي  ، تحول در نهادهاي مختلف اجتماعي و غیره، مسايل و مشکلات اجتماعي نیز متحول شده و رویکردهای نظری متفاوتی نسبت به آن بوجود آمده است.

با نگاه به پدیده جرم و آمارهای مربوط به آن در جهان معلوم می گردد که این پدیده در حال جهانی شدن  است و امروزه همه کشورها به نوعی با آن درگیر هستند. از این رو، دنیای امروز به شدت نیازمند تلاشی همه جانبه و برنامه ریزی شده است تا از این طریق بتوان تا حدود زیادی از شدت بزهکاری و جرم در جامعه کاست(بیات،1387). و این امر مستلزم یکسری اقدامات پیشگرانه از جرم در سطوح مختلف در دو بعد اجتماعی و فردی می باشد. از جمله می توان به کاهش و از بین بردن شرایط و عوامل موثر در بروز و گسترش مسایل و مشکلات اجتماعی  مانند: فقر، طلاق، بیکاری، بی سوادی، جرم و غیره از طریق سیستم های ارائه کننده خدمات رفاهی در جامعه اشاره کرد. جوامع كنوني دنياي مدرن، حاصل تحولات گام به گام از زمان حيات جمعي بشر است. اين تحولات كه بخش اعظمي از آن همراه با پديدآمدن قوانين متعدد در حوزه‌هاي اقتصادي، سياسي، اجتماعي بوده، باعث شكل‌گيري رويكردها و ديدگاه‌هاي متفاوتي به رفاه   و تأمين اجتماعي  شده است.

از ديد صاحب‌نظران، رفاه اجتماعي  در دو مفهوم به كار مي‌رود: يكي در مفهوم عام كه به مجموعة سازمان‌ها، مقررات و تدابير بهزيستي اعضاي جامعه اطلاق مي‌شود؛ و ديگري در مفهوم خاص كه عبارت است از رسيدگي به گروه‌هاي تنگ‌دست و نيازمند جامعه، به ويژه افراد و گروه‌هاي آسيب‌پذير. بر اين مبنا مي‌توان گفت كه رفاه اجتماعي مجموعه اقدامات و تدابيري است كه براي كاستن، تخفيف يا از بين بردن مسائل و مشكلات ناشي از رشد اقتصادي و رشد ناهماهنگ در زمينه‌هاي تربيتي، بهداشتي و درماني... و پاره‌اي امور و پديده‌هاي اجتماعي مانند اقتصاد، عدم توسعه متعادل اقتصادي ـ اجتماعي در سطح جامعه، به كار مي‌رود(گل‌پرور، 1383).

از آنجا که رفاه اجتماعی نوین با هر نوع نگرش، بیش از آنکه بر گروه های آسیب دیده متمرکز باشد، اصلی ترین هدف خود را بر جلوگیری از گسترش آسیب و بروز موارد جدید قرار می دهد، این مدل مطلوب باید بتواند به جای آنکه فقط گروه های آسیب دیده را مد نظر قرار دهد، در همه سطوح مورد انتظار فعالیت نموده و حیطه عمل خود را به همه آحاد جامعه از نظر پیشگیری از بروز آسیب دیده گی تعمیم دهد. اصولاٌ فعالیت های رفاه را از یک منظر به سه فعالیت متمرکز بر 1- افراد، 2- جامعه و 3- محیط و از منظر دیگر به دو نوع 1- حمایتی و جبرانی برای رفع نقایض و آسیب ها 2- ارتقایی و پیشگیرانه برای افزایش مقاومت و ارتقای استعدادهای مورد نظر، تقسیم می کنند(وامقی- مدنی، 1384).

چنانچه از معناي واژه « پيشگيري» بر مي آيد، مراد پيشدستي کردن و به جلوي چيزي رفتن و آگاه کردن و هشدار دادن است که بر اين اساس شامل کليه تدابيري مي شود که از اساس، مانع شکل گيري جرم و بزه در انديشه بزهکار و بافت جامعه مي شود. اين پيشگيري بايد در سه مرحله : 1ـ پيش از وقوع جرم 2 ـ مرحله وقوع جرم 3 ـ پس از وقوع جرم مورد عنايت قرار گيرد آنچه که در این نوشتار مد نظر است مراحل اول و دوم پیشگیری از بزه می باشد.

به نظر می رسد که در جوامعی که فقر، نابرابری در فرصت ها و بی عدالتی اجتماعی، پایین بودن سطح تحصیلات، بی کاری و غیره بیشتر بوده، پدیده جرم دارای شیوع و بروز  بیشتری می باشد. لذا در این مقاله سعی شده که ابتدا مفهوم پیشگیری از جرم تعریف شده و رویکردهای نظری مختلف بیان می شود و در ادامه به ارتباط سنجی شاخص رفاه اجتماعی با شاخص جرم در کشورهای مختلف اقدام شده، و در نهایت به بحث و نتیجه گیری پرداخته می شود. کلید واژه: ، پیشگیری، پیشگیری از جرم، رفاه اجتماعی، نظام جامع رفاهی