کاملاً پیداست که خودکشی پدیده ای است که ممکن است درهر قشری از جامعه اتفاق بیفتد ،اما تلاش در کاهش عوامل تنش زای محیطی ،خانوادگی ،تحصیلی وسازمان ها و آموزش بهداشت روانی ازطریق رسانه ها ی گروهی می تواند ازراه کارهایی باشد که ازروند رو به رشد نرخ خودکشی در جوامع بکاهند.

دورکیم ثروت ناگهانی دربرابر فقررا یک عامل بحران زا می بیند و نشان می دهد که تحت تأثیراین عامل برخی ازاشکال رفتارهای انحرافی نظیر خودکشی افزایش می یابد که خود این عامل مولود تغییرات شتاب زده ی اجتماعی – اقتصادی است که به موجب ازهم پاشیدگی هنجارهای سنتی یعنی وضعیت سریع آنومی می گردد. کونیک در تکمیل نظریه وی چنین آورده است : " فقر به تنهایی بیشتر به عنوان یک عامل ثبات بخش در جامعه تأثیر می گذارد و در آن صورت فقر غیر قابل تحمل می شود و انسان می کوشد با همه ی ابزار ممکن از وضعیت فقر بیرن آید و در نتیجه ی این اعمال رفتار انحرافی رشد می کند ".

مذهب از عواملی است که نرخ خودکشی را کاهش می دهد اما نه به این دلیل که در محکومیت خودکشی نسبت به اخلاق دینی تردید کمتری دارد و نه مفهوم خدا القا کننده ی اقتداری استثنایی بر اراده ی افراد است بلکه مذهب ، مجموعه ای از اعتقادات و اعمال مشترک نزد پیروان خود است که سنتی و در نتیجه الزامی است.

نقش مددکار در پیشگیری از خود کشی

1.  مشاوره ، راهنمایی و حمایت فرد و روان درمانی فرد .
2.  همبستگی اجتماعی درحد اعتدال باقی بماند و درتعیین سرنوشت و مسیرزندگی افراد ،هم مصالح فردی و هم مصالح جمعی به یک اندازه درنظرگرفته شوند و فشار و نظم اجتماعی درحد معقول و مطلوب باشد .
 3. احساس هویت اجتماعی در افراد تقویت شود زیرا باعث از بین بردن انزوای اجتماعی و غیرهدفمند کردن زندگی فرد می شود و افرادجامعه بر اساس آن ،جایگاه و منزلت واقعی خود را کسب می کنند .
4.  اشاعه فرهنگ احترام به حقوق انسانی و اصلاح الگو های ارتباط بین زن و مرد .
5.  تعمیق باورها و نگرش های دینی با به کار گیری شیوه ی تبلیغی مؤثر .
6.  مقابله با آداب و رسوم غلط اجتماعی درباره ی زنان .
7. آشنا کردن خانواده با علایم و دگرگونی های رفتاری فرد قبل از خودکشی .
8.  ایجاد خانه ی سلامت وخطوط تلفن بحران .

کار با بازماندگان خودکشی

تحقیقات نشان داده اند که کسانی که به علت خودکشی یکی از نزدیکان شان را از دست می دهند ، به نسبت کسانی که نزدیکانشان را از دست می دهند، به نسبت که کسانی که نزدیکانشان به مرگ طبیعی فوت می کنند، اختلالات روان شناختی بیشتری را تجربه می کنند.

زمانی که خودکشی اتفاق می افتد غالبا مددکاران اجتماعی مسئول اعلام خبر فوت به اعضای خانواده هستند. مددکاران اجتماعی در این خصوص باید با نهایت صداقت و همدلی عمل کنند.

---

منابع 1. آرون ، ریمون. 1381.مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی .باقر پرهام ( مترجم ). تهران :
انتشارات علمی و فرهنگی
2. استنگل ، اروین .1347. خودکشی و قصد خودکشی . حمید صاحب جمع (مترجم) .تهران : انتشارات اشرفی
3. استونز ،راب.1383.متفکران بزرگ جامعه شناسی. مهرداد  میردامادی (مترجم) .تهران : انتشارات مرکز.
4. اشنایدمن ، ادوین . 1378.  روانشناسی خودکشی: ذهن خودکشی گرا. مهرداد فیروزبخت     ( مترجم ). تهران : انتشارات رسا.
5. تایلر، استیو. 1376. جامعه شناسی خودکشی و علی موسی نژاد ( مترجم ) . تهران : انتشارات اصفهان
6. دورکیم، امیل. 1359. تقسیم کاراجتماعی .حسن حبیبی ( مترجم ). تهران : انتشارات قلم.
7.  دورکیم، امیل . 1378. خودکشی. نادر سالار زاده امیری ( مترجم ) تهران : انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی .
8. رفیع پور ،فرامرز. 1378. آنومی یا آشفتگی اجتماعی . تهران : انتشارات سروش .
9. ستوده ،هدایت الله .1378.آسیب شناسی اجتماعی . تهران : آوای نور.
10. سلیمی ، علی و محمد داوری. 1380 . بررسی هایی در آسیب شناسی اجتماعی ایران. تهران: انتشارات آوای نور.
11. دکتر یحیی زاده ، حسین . 1393 .مددکاری اجتماعی ( مداخله در بحران ) ، انتشارات آوای نور