ارزش ذاتی انسان ارزش ذاتی یک اسکناس!

به گزارش خبرنگار پرتال تخصصی مددکاری اجتماعی ایران و به نقل از روزنامه شهروند - محمدحسین جوادی، عضو انجمن مددکاری اجتماعی: متاسفانه در فرهنگ عمومی کشور ما ارزش انسان‌ها متناسب با شرایطشان تغییر می‌کند. یک بازنشسته نسبت به زمانی که در اداره مشغول بوده، به‌مراتب جایگاه پایین‌تری دارد.

دیریست که بخش اعظمی از مباحثات بشر در فلسفه و عرفان و جامعه، بحث بر سر موضوع مهم کرامت انسانی است. این بحث تا آن‌جا اهمیت دارد که اگر برای فرد فرد انسان‌ها روزانه ده‌ها بار مطرح شود، باز کم خواهد بود چه آن‌که این تکرار می‌تواند سبب‌ساز عدم فراموشی این مفهوم والا در زندگی بشر شود. کرامت انسانی و توجه به آن از آنجایی اهمیت پیدا می‌کند که زیربنای بسیاری از رشته‌های‌یاورانه قرار می‌گیرد. رشته‌های‌یاورانه، مثل مددکاری‌اجتماعی که یکی از اصول اولیه آن توجه به کرامت و ارزش انسان‌هاست، تمام تلاش خود را می‌کنند تا این امر مهم را در کشور نهادینه کنند. همانطور که در قرآن بارها به تکریم بشر اشاره شده است، در رشته‌های تخصصی هم تلاش می‌شود تا با ارایه مبانی، این تفکر را در بین افراد جامعه ایجاد کنند که ارزش بشر چیزی بیش از ظاهر و رنگ و نژاد است و نباید انسان‌ها را به‌دلیل مال زیاد، مقام یا ظاهر زیبا مورد احترام قرار داد.

در جامعه‌ای که ارزش‌های اخلاقی و انسانی در اولویت قرار گیرند، ناخودآگاه کرامت انسانی گسترده‌تر می‌شود. برای این کار هم نیاز است تا روی آگاهی‌های اجتماعی، سیاست‌گذاری‌ها و قانون‌گذاری‌ها متمرکز شویم و خیلی از آنها را تغییر دهیم. تغییر به این دلیل لازم است که در شهر ما خدمات تنها برای عده‌ای از افراد درنظر گرفته شده است. معلولان ما که بین ٧ تا ١٠‌درصد جمعیت کشورمان را شامل می‌شوند به طرز عجیبی نادیده گرفته‌می‌شوند. آنها نمی‌توانند به‌راحتی در سطح شهر تردد کنند و از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند. اینها نشان می‌دهد که کرامت انسانی آنجایی که صحبت از همه انسان‌ها می‌شود در بسیاری از قانون‌ها و سیاست‌ها نادیده گرفته می‌شود و کمرنگ جلوه می‌کند.

فرصت‌سازی برابر یکی از راه‌هایی است که این کرامت را به همه انسان‌ها برمی‌گرداند. شاید برای این مورد بد نباشد که به یک مثال اشاره کنیم که احتمالا شما هم آن را شنیده‌اید. این‌که یک اسکناس در هر حالتی که باشد ارزش خودش را حفظ می‌کند حتی اگر مچاله شود یا زیر دست و پا خاکی شود و ظاهر مناسبی نداشته باشد، کسی نیست که آن را دور بیندازد و ادعا کند که این اسکناس فاقد ارزش است. این مثال دقیقا باید برای انسان‌ها هم رخ بدهد و ارزش انسانی تحت هرشرایطی رعایت شود.

متاسفانه در فرهنگ عمومی کشور ما ارزش انسان‌ها متناسب با شرایطشان تغییر می‌کند. یک بازنشسته نسبت به زمانی که در اداره مشغول بوده، به‌مراتب جایگاه پایین‌تری دارد. یک فرد مستمند یا معلول با نگاه‌های متفاوتی در جامعه روبه‌رو می‌شود چراکه در خیلی از مواقع جایگاه و موقعیت افراد، کرامت آنها را تعیین می‌کند. این یک عیب بزرگ برای جامعه اسلامی به حساب می‌آید. برای جامعه‌ای که بارها شعار کرامت انسانی و ارزش‌گذاری برابر به همه انسان‌ها در آن مطرح می‌شود، آگاهی اجتماعی به‌اندازه‌ای نیست که بتواند این ارزش والا را در جامعه محقق کند و این آفت کرامت انسانی در جامعه ما است.

امروز بیش از هر زمان دیگری ضروری است که در جامعه ما پرسشی درباره میزان و نحوه رعایت کرامت ذاتی انسان‌ها طرح شود و همگان درصدد پاسخگویی به این پرسش برآیند.