مرحله تماس یا ضربه : این مرحله در چند دقیقه پس ازحادثه بروز می كند و غالبا گذرا و كوتاه مدت است.

مرحله واكنش یا قهرمان گرایی : در ساعات اولیه حادثه بروز می كند و افراد احساس می كنند باید كاری انجام دهند و بطور داوطلبانه در امداد رسانی شركت می كنند.

مرحله امیدواری وفراموشی غم : یك هفته تا چند ماه پس ازحادثه بروزمی كند وهمزمان با رسیدن نیروهای كمكی افراد امیدوار شده و به یك حالت ارامش نسبی می رسند .

مرحله مواجهه با واقعیت : 2 الی 3 ماه پس از وقوع حادثه بروز میكند و افراد تازه متوجه وسعت خسارات میشوند.

مرحله تجدید سازمان : 6ماه تا یك سال پس از وقوع حادثه بروز میكندو افراد شروع به بازسازی روانی وبازسازی زندگی خود میكنند.

واكنش ها و علائم روانی در گروههای آسیب پذیر

واکنش های کودکان پس از وقوع بلایا

کودکان پیش دبستانی (5-1 سال)

- ترس از جدایی و چسبیدن بیش از حد به والدین

- ترس از بیگانه ها

- ترس از تاریکی و اشیای خیالی

-مشکل در به خواب رفتن و خودداری از تنها خوابیدن

-دیدن رویاهای ترسناک

- برگشت به رفتارهای اولیه

-فعالیت بیش از حد و پرخاشگری

-اختلال در صحبت کردن – سکوت یا لکنت زبان کودکان دبستانی(11-6)

- احساس غمگینی .

- مشکلات خواب .

- اضطراب – نگرانی و ترس از تکرار شدن اتفاقی که منجر به از دست دادن نزدیکانش شود .

-مشکلات تحصیلی.

-برگشت به مراحل اولیه رشد .

-شکایت های بدنی . نوجوانی (18-12 سال)

- علائم بدنی مثل درد های شکمی و سردرد

- مشکلات خواب و کابوس

- نزاع با دیگران و تحریک پذیری

-افت تحصیلی

-طغیان وسر کشی در خانه و مدرسه

-افسردگی یا غمگینی

-از دست دادن علاقه به تفریح یا فعالیت های گروهی

-رفتارهای ضد اجتماعی-مصرف مواد وبی بندوباری

واکنش های زنان پس از وقوع بلایا

زنان واکنش ها و علائم روانی بیشتری بعد از وقوع بلایا نسبت به مردان از خود نشان می دهند . زنان معمولا نقش اصلی مراقبت از فرزندان را بر عهده دارند و کمتر احتمال دارد به خاطر فرزندان خود هنگام بروز بلایا محل حا د ثه را ترک کنند . در صورتی که سرپرست خانواده ازدست رفته باشد ممکن است در مورد کمک هایی که توزیع می شود مورد تبعیض واقع شوند و یا با کمبود مواد غذایی روبرو شوند . واکنش های روانی سالمندان پس از بلایا

در صورت بروز بلایا سالمندان در معرض خطر بیشتری قراردارند .آنها معمولا دچارافسردگی شده وگوشه گیرو منزوی می شوند . فراموش کاری یا حواس پرتی در انها ممکن است نشانهای از افسردگی باشد که گاهی به حساب پیری آنها گذاشته شده مورد غفلت قرار می گیرند ودر نتیجه دچار احساس ناامیدی وپو چی و بی کسی می شوند .  علائم اختلالات روانی درآسیب دیدگان

درصورت برخورد با چنین مواردی تیم حمایت روانی اجتماعی را در جریان بگذارید :

1. اضطراب

2. افسردگی

3. تحریک پذیری و عصبانیت زیاد

4. تجربه مجدد حادثه

5. علائم جسمانی مبهم بدون وجود بیماری جسمانی

6. علائم اختلالات روانی شدید از جمله هذیان و توهم * توجه :چه کسانی را باید ارجاع فوری داد؟

1. کسانی که قصد آسیب رساندن به خود (خود کشی) و یا آنکه رفتار خطرناک نسبت به دیگران دارند .

2 .کسانی که شدت مشکلات روانی آنها بحدی است که اظهار میکنند نمی توانند رنج آن را تحمل کنند ویا در انجام امور روزمره خود ناتوانند .

3. کسانی که دچار علائم بیماری روانی شدید شده اند .

4. کسانی که تجربه مجدد حادثه در آنها پس از یک ماه هنوز ادامه دارد .

5. کودکانی که دچار پسرفت شده اند.